In de Intermediair is een column van Hedwig Wiebes waarin zij schrijft over mensen die het anders doen. Die hun werk anders doen. Dit is de column die zij schreef over mij en Rake Vragen:
Mensen die het anders doen
Geschreven door Hedwig Wiebes voor De Intermediair.
Krijg je op werk weleens uit het niets buik- of hoofdpijn? Als je dan meteen naar de paracetamol grijpt, pak je het volgens organisatieadviseur Siets Bakker verkeerd aan. ‘Je lichaam probeert je wat te vertellen: er is iets aan de hand.’ Hoofdpijn is een van de systemische symptomen.
Hoofdpijn als signaal
Voor Siets Bakker (45) is vertrouwen op de signalen die haar lichaam geeft inmiddels een tweede, of eigenlijk eerste natuur geworden. Als kind zag ze haar vader zo hard werken dat hij steeds nét de volgende vakantie haalde. Ze wist: zelf ging ze het anders aanpakken. Zelf zou ze zorgen dat ze het altijd goed had, dat ze plezier had in wat ze deed en hoogstens naar vakanties uitkeek omdat ze iets leuks ging doen – niet omdat ze het nodig had. Dat doet ze door zichzelf kritisch te bevragen: als ik dit doe, word ik daar dan blij van of niet? Als ik dat doe, merk ik dan dat er dan wat begint te stromen? Krijg ik dan nieuwe ideeën en reageren andere mensen ineens allemaal positief?
Bakker werkte onder meer als personeelsmanager in de bedrijfscatering en als leidinggevende bij een overheidsorganisatie. Haar inspirerende manier van tegen werk aankijken werkte zo goed voor haar, dat ze er inmiddels al tien jaar lang haar werk van heeft gemaakt als zelfstandig organisatieadviseur. Ze schreef er onlangs ook een boek over: Rake vragen – Breng beweging in situaties die vastzitten.
Instinctief vermogen
Je lichaam is in feite een soort antenne, legt Bakker uit. Iedereen heeft dit aangeboren mechanisme om te registreren dat er iets niet in orde is – of juist wel. In dit voorbeeld is de hoofdpijn een symptoom van iets groters, iets waar je over inzit en wat je oppikt zonder dat je het al te goed beseft. Dat naast dieren ook mensen over een sterk instinctief vermogen zitten is overigens niets zweverigs, en al lang door de wetenschap aangetoond.
Op zo’n hoofdpijnmoment kun je dus je instinct aanwenden om beter te snappen hoe de vork in de steel zit. Bakker: ‘Vraag jezelf bijvoorbeeld: wat gebeurt tijdens dit overleg waardoor ik hoofdpijn krijg? Worden er zaken achtergehouden? Wordt iemand buitengesloten, of is de persoon aan het woord niet degene die het daarover moet hebben? Op het moment dat je doorkrijgt wat er speelt, bijvoorbeeld dat een collega zit te doen alsof hij de baas is, voel je al een deel van de spanning in je lichaam verdwijnen.’
Dan kun je ervoor kiezen het bespreekbaar te maken, misschien tijdens de vergadering al, of later – in plaats van door te ploeteren en je te blijven ergeren aan de situatie. Wat eerst onzichtbaar en ongrijpbaar was, wordt dankzij het luisteren naar je intuïtie heel tastbaar. Ineens kun je er wat aan doen. Vaak helpt het al om simpelweg duidelijk te communiceren over datgene waar je niet blij van wordt.
Burn-out
Het is niet zo dat we geen moeite willen nemen, maar vaak zien we niet waar het misgaat, vervolgt de organisatieadviseur. ‘Dat zie je ook bij mensen die een burn-out hebben. Die zijn opgebrand: ze hebben zo hard geprobeerd iets te doen en steeds lukte dat niet. Maar hard proberen zit bijna altijd op het symptoomniveau, je pakt er zelden het echte probleem mee aan.’
Nu vergt het een dappere ziel om tijdens een overleg aan te geven dat je hoofdpijn krijgt van de manier waarop het gaat, maar je kunt het inzicht over wat er verkeerd gaat zeker later gebruiken, vervolgt Bakker. ‘Dus als je er dankzij je onderbuikgevoel achterkomt dat een collega zichzelf invloedrijker maakt dan hij is, kun je bijvoorbeeld vragen wat jullie leidinggevende eigenlijk van het plan vindt. Zo zet je die collega als vanzelf weer op zijn eigen stoel. Dat maakt zo’n verschil met rond blijven lopen met een naar gevoel waar je net niet de vinger op kan leggen.’
