In een column een antwoord op een vrij principiële vraag: ‘kun je elke vraag stellen?’ De column is gepubliceerd in het jaarlijkse magazine van de School voor Coaching. Je kunt het magazine hier gratis aanvragen.
Kun je elke vraag stellen?
Deze vraag kreeg tijdens een training die ik gaf. Geweldig zo’n vraag. De twijfel klonk er zo mooi in door. Durven twijfelen en dilemma’s durven benoemen – dat zijn een van de kenmerken die een hele goede vakman/vrouw onderscheidt van een gewoon goede vakman/vrouw.
Iedereen heeft een eigen antwoord, maar de norm die ik mezelf opleg is dat ik elke vraag moet kunnen stellen. Als een vraag niet gesteld mag worden, wordt het gebied waarin het gesprek plaatsvindt kleiner. Je kunt erop wachten dat er een volgend moment komt waarop er weer iets niet mag. Het gebied wordt dan weer kleiner tot je geen kant meer op kunt. Zo zet je jezelf en de ander vast en beperk je de verbindingen en uitwisselingen die er mogelijk zijn. Juist als het spannend is, is er een groot gebied nodig.
De manier waarop ik elke vraag durf te stellen, is door van de vraag een uitnodiging te maken. De vraag nodigt uit om iets te onderzoeken, aan te kijken of in te sluiten. Zo vroeg ik eens tijdens een intakegesprek: ‘Bestaat dit probleem eigenlijk wel echt?’ Mijn gesprekspartners vielen bijna van hun stoel. Even werd het akelig stil.
De vraag was geen provocatie; het was geen mening. Het was een oprechte uitnodiging om de betekenis van het probleem te onderzoeken. Het werd een uitnodiging doordat ik vooraf bij mezelf goed gecheckt had of ik echt niet stiekem een mening had over het probleem. En of de vraag niet bedoeld was om te laten zien hoe dapper ik was. Nee, ik vroeg het me oprecht af.
Het gebied waar het antwoord zich in bevond was zó groot dat het antwoord een paar weken op zich liet wachten. Het proces van het zoeken naar een antwoord had zoveel nieuwe verbinding en uitwisseling mogelijk gemaakt, dat het probleem niet meer hoefde te bestaan.
De vraag die ik mezelf voortdurend stel, is: met welke interventie kan ik een uitnodiging creëren om het gebied waarin we werken zo groot mogelijk te maken?
